Begin dit jaar kocht ik The Moment van Douglas Kennedy. Ik las al zijn vorige romans en hou in het bijzonder van The Pursuit of Happiness. Het boek The Moment beschrijft een intense liefdesrelatie in het verdeelde Berlijn tijdens de koude oorlog. Ik vreesde een beetje voor een mogelijke kille sfeer van vervreemding en het boek bleef een tijdlang ongelezen in mijn boekenkast staan. In september las ik uiteindelijk The Moment van Douglas Kennedy. Het verhaal was meeslepend en fascineerde me, maar ik kreeg niets op mijn blogpapier. Ik werd afgeleid door praktische zaken, maar bleef onbewust met het onderwerp bezig.
Inhoud
Thomas Nesbitt is een gescheiden Amerikaanse schrijver die afgezonderd leeft in Maine. Op een morgen arriveert een pakketje uit Berlijn. Op de envelop staat als afzender de naam Petra Dussmann. Zij was de vrouw waarmee Thomas vijfentwintig jaar geleden een hartstochtelijke liefdesrelatie had in het verdeelde Berlijn. Petra was een vluchteling uit Oost-Berlijn met een pijnlijk verleden. Thomas besloot op een noodlottig moment meer waarde te hechten aan de beschuldigingen van de autoriteiten dan aan haar woorden en verraadde de enige vrouw die hij ooit heeft liefgehad.
De pijn van het verlies, zijn schuldgevoel en de intense liefde die hij nog altijd voor deze vrouw voelt, hebben altijd in de weg gestaan van latere liefdesrelaties. Na de ontvangst van het pakket besluit hij om terug te keren en wordt hij opnieuw voor een keuze gezet.
Gedachten
In het thema van het boek, namelijk hoe een eigen keuze bepalend kan zijn voor het verdere verloop van ons leven en hoe wij bewust en onbewust onze eigen muren, onze eigen gevangenissen creëren, zit volgens mij veel waarheid. De draagwijdte van deze gedachte is immens en de idee liet me niet meer los.
Ik keek o.a. naar Braveheart van Mel Gibson, Matchpoint van Woody Allen, The Patriot van Roland Emmerich en Jean de Florette en Manon des sources van Claude Berri. Ik mijmerde over de verloren kans van Fry en zijn geliefde hond Seymour Asses uit Futurama, een fragment dat me vroeger erg heeft ontroerd. Ik luisterde naar reportages en interviews met Sartre over de betekenis van existentiële vrijheid en las de kolossale biografie van Simone de Beauvoir geschreven door Deirdre Bair.
Het begrip 'vrijheid' en het gevoel van vrijheid houden me reeds heel lang bezig. Het begon toen ik als kind langs de achterpoort de tuin uitvluchtte naar nabijgelegen weilanden en bossen. Het reflecteert nu in mijn afkeer van lege sociale plichtplegingen, het huwelijk als officieel instituut, georganiseerde religies, partijpolitiek ... en mijn interesse in literatuur en filosofie waar iedereen vrij is te gaan waar hij of zij wil.
Vrijheid is voor mij keuzes kunnen maken evenwel met respect voor de ander m.a.w. met erkenning van de persoonlijke vrijheid van de ander. Wanneer je een keuze maakt, heb je echter slechts een beperkte controle op de gevolgen mede door de reactie van anderen.
Hierin herken ik de uitspraak van Douglas Kennedy, die zegt : 'Faith happens after choice.'
Hij staat ook achter de woorden van Novalis : 'Character is destiny.' (zie videofragment)
Persoonlijk temperament en persoonlijke normen zullen een keuze beïnvloedden. Uit dit oogpunt zijn de woorden van Novalis waar, maar 'character' is volgens mij niet de enige determinant.
Naast 'character' bepalen zaken zoals fysieke kracht, fysieke aantrekkelijkheid, financiële situatie, politiek klimaat, culturele achtergrond mede de keuzes die je maakt en nog meer de keuzes die je hebt. Wat houdt het begrip 'character' in volgens Novalis ? Bestaat er zoiets als vrije keuze ?
Ditalles houdt voor mij niet in dat je geen verantwoordelijkheid draagt voor je keuzes. Je keuze mag evenwel niet moreel verwerpelijk zijn. Wie bepaalt echter wat en wanneer iets moreel verwerpelijk is ?
Vrijheid en keuzes : het blijven complexe zaken. Wordt vervolgd.
'Philosophy is really nostalgia, the desire to be at home.' (Novalis)
A Philosophical Moment
I bought The Moment, written by Douglas Kennedy, at the beginning of this year. I've read all his novels and I especially liked the Pursuit of Happiness. The novel The Moment describes an intense love affair in the divided Berlin during the Cold War. I dreaded a possible cold atmosphere of alienation and the unread book remained in my bookcase for quite some time.
I finally read The Moment of Douglas Kennedy in september. It was a moving story and it fascinated me but I suffered from blogwriters block. I felt distracted by other issues but I was unconsciously still absorbed by it.
Content
Thomas Nesbitt is a divorced American writer living a secluded life in Maine. One morning a package postmarked Berlin arrives. On the envelop the return address lists the name Petra Dussmann. She was the woman with whom Thomas had an intense love affair twenty-five years ago in the divided Berlin during the Cold War. Petra was a refugee from East Germany hiding a painful past. Thomas decided in a desastrous moment to value the accussations of the authorities more than anything else and betrayed the only woman he had ever loved.
The pain of the loss, his guilt and his intense love he still feels for this woman have always hindered future love affairs. After receiving the package he decides to go back and faces yet another dilemma.
Thoughts
There is a lot of truth in the theme of the novel that is, how our own choices can determinate the future course of our life and how we consciously or unconsciously create our own walls, our own prisons. The importance of this idea is immense and it haunted me.
I watched Braveheart by Mel Gibson, Matchpoint by Woody Alllen, The Patriot by Roland Emmerich and Jean de Florette and Manon des sources by Claude Berri. I pondered over the lost chance of Fry and his beloved dog Seymour Asses in Futurama, a scene that has really moved me in the past. I listened to documentaries and interviews with Satre about the meaning of existential freedom. I even ended up reading the massive biography of Simone de Beauvoir by Deirdre Bair.
The idea of 'freedom' and the feeling of freedom have always been important to me. It started when I was still a child sneaking out of the garden to the nearby meadows and forests. It reflects now in my dislike for empty social formalities, for marriage as an official institute, for organized religions, for party politics ... and my love for literature and philosophy where anyone is free to go wherever he or she wants.
Freedom to me means being able to make choices with respect for others, that is in recognition of their personnel freedom. However, when you make a choice you can hardly control the outcome partly because of the reaction of others.
I herein recognize the words of Douglas Kennedy : 'Faith happens after choice.' He also strongly believes the words of Novalis : 'Character is destiny.' (see video)
Personnel temperament and personnel moral standards will influence one's choices. Keeping this in mind Novalis is right, but I think that 'character' is not the only defining issue. Apart from 'character', issues like physical strength, physical allure, financial situation, political climate, cultural background also determine the choices that you make and, moreover, the choices that you have. What is the meaning of 'character' for Novalis ? Does freedom of choice exists ?
For me all this doesn't rule out the responsibility you have for the choices that you make. Your choices cannot be morally reprehensible. Then again who defines what and when something is morally reprehensible ?
Freedom and choices remain complex issues. To be continued.
